Các loại nấm rừng, nấm dại có độc thường gặp

Các dấu hiệu phân biệt nấm độc:

• Nấm có đủ: mũ, phiến nấm, cuống, vòng cuống và bao gốc thường là nấm độc.
• Bên trong thân cây nấm mầu hồng nhạt, mũ nấm mầu đỏ có vẩy trắng, sợi nấm phát sáng trong đêm là nấm độc
• Bộ phận độc nằm trong toàn bộ thể quả nấm (mũ, phiến, vòng, cuống, bao gốc nấm).
• Độc tố thay đổi theo mùa, trong quá trình sinh trưởng của nấm, trong môi trường đất đai, khí hậu

Hình ảnh nhận dạng một số loại nấm độc

1. Nấm độc tán trắng (Amanita verna)

Nấm độc tán trắng (Amanita verna)

• Mọc thành từng cụm hoặc đơn chiếc trên mặt đất trong rừng và một số nơi khác…
• Mũ nấm: Màu trắng, bề mặt mũ nhẵn bóng, lúc non đầu tròn hình trứng, mũ nấm đính chặt vào cuống.
• Khi trưởng thành mũ nấm phẳng với đường kính khoảng 5 – 10 cm. Khi già mép mũ có thể cụp xuống.
• Phiến nấm: Màu trắng.
• Cuống nấm: Màu trắng, có vòng dạng màng ở đoạn trên gần sát với mũ.
• Chân cuống phình dạng củ và có bao gốc hình đài hoa.
• Thịt nấm: Mềm, màu trắng, mùi thơm dịu.
• Độc tố chính: các amanitin (amatoxin) có độc tính cao

2. Nấm độc trắng hình nón (Amanita virosa)

Nấm độc trắng hình nón (Amanita virosa) 

• Trông gần giống nấm độc tán trắng
• Mọc thành từng cụm hoặc đơn chiếc trên mặt đất trong rừng và một số nơi khác…
• Mũ nấm: Màu trắng, bề mặt nhẵn bóng, mũ nấm lúc non đầu tròn hình trứng, mép khum đính chặt vào cuống.
• Khi trưởng thành mũ nấm thường khum hình nón với đường kính khoảng 4 – 10 cm.
• Phiến nấm: Màu trắng.
• Cuống nấm: Màu trắng, có vòng dạng màng ở đoạn trên gần sát với mũ. Chân cuống phình dạng củ và có bao gốc hình đài hoa.
• Thịt nấm: Mềm, màu trắng, mùi khó chịu.
• Độc tố chính: các amanitin (amatoxin), có độc tính cao

3. Nấm mũ khía nâu xám (Inocybe fastigiata hoặc Inocybe rimosa)

Nấm mũ khía nâu xám (Inocybe fastigiata hoặc Inocybe rimosa) 

• Mọc trên mặt đất trong rừng, nơi có nhiều lá cây mục nát và một số nơi khác…
• Mũ nấm hình nón đến hình chuông, đỉnh nhọn, có các sợi tơ màu từ vàng đến nâu tỏa ra từ đỉnh mũ xuống mép mũ nấm.
• Khi già, mép mũ nấm bị xẻ ra thành các tia riêng rẽ; Đường kính mũ nấm 2 – 8cm.
• Phiến nấm lúc non mầu hơi trắng gắn chặt vào cuống nấm và khi già có màu xám hoặc nâu tách rời khỏi cuống nấm.
• Cuống nấm: Mầu từ hơi trắng đến vàng nâu dài 3-9cm, không có vòng cuống.
• Thịt nấm: mầu trắngĐộc tố chính: muscarin

4. Nấm ô tán trắng phiến xanh (Chlorophyllum molybdites)

Nấm ô tán trắng phiến xanh (Chlorophyllum molybdites) 

• Mọc thành từng cụm hoặc đơn chiếc ở ven chuồng trâu, chuồng bò, trên bãi cỏ, ruộng ngô và một số nơi khác…
• Mũ nấm: Lúc còn non hình bán cầu dài, màu vàng nhạt, có các vảy nhỏ màu nâu nhạt hoặc xám nhạt. Khi trưởng thành mũ nấm hình ô hoặc trải phẳng, màu trắng, đường kính mũ: 5 – 15 cm . Trên bề mặt mũ nấm có các vẩy mỏng màu nâu bẩn, vảy dày dần về đỉnh mũ.
• Phiến nấm (mặt dưới mũ nấm): Lúc non có màu trắng, lúc già có ánh màu xanh nhạt hoặc xanh xám, nấm càng già màu xanh càng rõ.
• Cuống nấm: Màu từ trắng đến nâu hoặc xám, có vòng ở đoạn trên gần sát với mũ.
• Chân cuống không phình dạng củ và không có bao gốc; Dài 10 – 30 cm.
• Thịt nấm: Màu trắng
• Độc tính thấp, chủ yếu gây rối loạn tiêu hóa.

5. Nấm đen nhạt (Amanita phaloides)

Nấm đen nhạt còn có tên gọi là nấm xanh đen, nấm bìu - tên khoa học là Amanita phaloides thuộc họ nấm tán Amanitaceae. Loại nấm này mũ thường có màu xanh ôliu hay xanh đen, lúc đầu mũ có hình bán cầu sau trải phẳng, đường kính khoảng 6 - 12cm, phiến nấm màu trắng, cuống và vòng màu trắng, chân cuống nấm phình dạng củ. Đây là loại nấm cực độc, chỉ khoảng 30g nấm (một miếng nhỏ bằng ngón tay út) cũng đủ giết chết một người trưởng thành.

6. Nấm độc xanh đen

Nấm độc xanh đen hay còn gọi là nấm lục. Phiến nấm màu trắng, có khi lấp lánh màu lục. Mũ nấm đầu tiên nằm trong bao chung có dạng trứng, màu trắng. Khi trưởng thành, mũ nâng lên và phá vỡ bao chung. Trong nấm độc xanh đen có chứa 2 chất độc là amanitin và phalloidin, có thể gây chết người dù chỉ ăn một góc của cây nấm. Manitin và phalloidin là nhóm gây độc chậm, các triệu chứng xuất hiện muộn sau ăn nấm 6 giờ. Các loại độc tố này tập trung ở gan và gây viêm gan nhiễm độc.

7. Nấm tán bay (Fly Agaric)

Trong các loài nấm độc kể trên thì có lẽ nấm tán bay là loại dễ phân biệt hơn cả. Nấm tán bay có tên khoa học là Amanita muscaria và có vẻ ngoài giống những cây nấm trong truyện cổ tích, với mũ nấm màu đỏ, đốm trắng. Người và các loài động vật nếu ăn phải loại nấm này sẽ bị trúng độc và có thể tử vong. Tác nhân gây độc chính trong nấm tán bay là muscimol và axit ibotenic. Những độc tố kể trên tác động lên hệ thần kinh trung ương, gây kích ứng, buồn nôn, buồn ngủ, ảo giác.

Một số hình ảnh Nấm độc khác

Nấm thường có đốm màu trắng, đen, đỏ … nổi lên. 

trên mũ nấm có những hạt nổi hay vằn màu đỏ hay màu tạp, có rãnh, vết nứt, có vòng quanh thân…

Đặc biệt các loại nấm có màu sắc rất rực rỡ bắt mắt.

Thông thường các loại nấm độc khi ngắt sẽ có nhựa nấm chảy ra.